ਪੰਜਾਬ ਦਾ "ਰੰਗਲਾ ਪੰਜਾਬ" ਹੁਣ ਬਣਾ "ਸਾਫ਼-ਸੁਥਰਾ ਪੰਜਾਬ"; ਸੂਬਾ ਰਹਿੰਦ-ਖੂੰਹਦ ਪ੍ਰਬੰਧਨ 'ਚ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਚੋਟੀ ਦੇ ਸੂਬਿਆਂ 'ਚ ਸ਼ਾਮਲ

ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਸਾਲ 2025 ਦੌਰਾਨ ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ ਠੋਸ ਰਹਿੰਦ-ਖੂੰਹਦ ਅਤੇ ਸਮਾਰਟ ਸਿਟੀ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਕਾਰਗੁਜ਼ਾਰੀ ਦਿਖਾਈ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਆਵਾਸ ਅਤੇ ਸ਼ਹਿਰੀ ਮਾਮਲਿਆਂ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਵੱਛਤਾ ਸਰਵੇਖਣ ਵਿੱਚ ਬਠਿੰਡਾ ਨਗਰ ਨਿਗਮ ਨੂੰ ਸਵੱਛ ਸ਼ਹਿਰ ਦਾ ਸਨਮਾਨ ਮਿਲਿਆ।

ਸੂਬੇ ਦੇ 131 ਯੂਨਿਅਨ ਲਾਈਟ ਬੋਡੀਜ਼ (ਯੂ.ਐਲ.ਬੀਜ਼) ਵਿੱਚ ਪੁਰਾਣੇ ਕੂੜੇ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ 84.09 ਲੱਖ ਮੀਟਰਕ ਟਨ ਪੁਰਾਣਾ ਕੂੜਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚੋਂ 40.78 ਲੱਖ ਮੀਟਰਕ ਟਨ ਕੂੜਾ ਸਫਾਈ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਦਕਿ 43.31 ਲੱਖ ਮੀਟਰਕ ਟਨ ਕੂੜਾ 2027 ਤੱਕ ਠੀਕ ਕਰਨ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਹੈ। 2025 ਵਿੱਚ ਘਰ-ਘਰ ਕੂੜਾ ਇਕੱਠਾ ਕਰਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰੋਸੈਸਿੰਗ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਬਣਾਉਣ ’ਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਧਿਆਨ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। 4008 ਟੀਪੀਡੀ ਠੋਸ ਕੂੜੇ ਵਿੱਚੋਂ 3243 ਟੀਪੀਡੀ (81%) ਨੂੰ ਗਿੱਲੇ ਕੂੜੇ ਦੀ ਖਾਦ, ਬਾਇਓ-ਮੀਥੇਨੇਸ਼ਨ ਅਤੇ ਸੁੱਕੇ ਕੂੜੇ ਦੇ ਚੈਨਲਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਰਾਹੀਂ ਪ੍ਰੋਸੈਸ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਕੂੜਾ ਇਕੱਠਾ ਕਰਨ ਲਈ 9812 ਟ੍ਰਾਈਸਾਈਕਲ ਅਤੇ 3162 ਮਸ਼ੀਨੀ ਵਾਹਨ ਤਾਇਨਾਤ ਕੀਤੇ ਗਏ। ਇਸਦੇ ਨਾਲ 8436 ਖਾਦ ਪਿਟ ਅਤੇ 276 ਸਮੱਗਰੀ ਰਿਕਵਰੀ ਸੁਵਿਧਾਵਾਂ ਬਣਾਈਆਂ ਗਈਆਂ।

ਸਮਾਰਟ ਸਿਟੀ ਮਿਸ਼ਨ ਤਹਿਤ ਲੁਧਿਆਣਾ, ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ, ਜਲੰਧਰ ਅਤੇ ਸੁਲਤਾਨਪੁਰ ਲੋਧੀ ਦੇ ਕਈ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਪੂਰੇ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਉਦਾਹਰਨ ਵਜੋਂ, ਲੁਧਿਆਣਾ ਵਿੱਚ 71 ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ (769.18 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ) ਪੂਰੇ ਅਤੇ 8 ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ (138.05 ਕਰੋੜ) ਵਿਕਾਸ ਅਧੀਨ ਹਨ। ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਵਿੱਚ 19 ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ (580 ਕਰੋੜ) ਪੂਰੇ ਅਤੇ 10 ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ (245 ਕਰੋੜ) ਵਿਕਾਸ ਅਧੀਨ ਹਨ। ਜਲੰਧਰ ਵਿੱਚ 56 ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ (771.57 ਕਰੋੜ) ਪੂਰੇ ਅਤੇ 4 ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ (162.88 ਕਰੋੜ) ਵਿਕਾਸ ਅਧੀਨ ਹਨ। ਸੁਲਤਾਨਪੁਰ ਲੋਧੀ ਵਿੱਚ 6 ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ (29.57 ਕਰੋੜ) ਪੂਰੇ ਅਤੇ 14 ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ (136.28 ਕਰੋੜ) ਵਿਕਾਸ ਅਧੀਨ ਹਨ।

ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਆਟੋ-ਰਿਕਸ਼ਾ ਪੁਨਰ-ਸੁਰਜੀਤੀ ਯੋਜਨਾ (RAAHI) ਤਹਿਤ 1200 ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਡੀਜ਼ਲ ਆਟੋ-ਰਿਕਸ਼ਾਵਾਂ ਨੂੰ ਨਵੇਂ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਆਟੋ ਨਾਲ ਬਦਲਿਆ ਗਿਆ। ਔਰਤਾਂ ਲਈ 200 ਪਿੰਕ ਈ-ਆਟੋ 90% ਸਬਸਿਡੀ ਨਾਲ ਦਿੱਤੇ ਗਏ। ਵੱਡੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕੁਸ਼ਲ ਜਨਤਕ ਆਵਾਜਾਈ ਲਈ 447 ਈ-ਬੱਸਾਂ ਖਰੀਦੀਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।

ਸੇਵਾਵਾਂ ਦੀ ਡੋਰ-ਸਟੈਪ ਡਿਲੀਵਰੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਨੂੰ ਸਰਕਾਰੀ ਦਫ਼ਤਰ ਜਾਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਨਹੀਂ ਰਹੀ। 16 ਅਮਰੁਤ ਕਸਬਿਆਂ ਅਤੇ ਸੁਲਤਾਨਪੁਰ ਲੋਧੀ ਲਈ ਜਲ ਸਪਲਾਈ ਅਤੇ ਸੀਵਰੇਜ ਨੈੱਟਵਰਕ ਦਾ GIS-ਅਧਾਰਿਤ ਡਿਜੀਟਲ ਮੈਪਿੰਗ ਕੰਮ ਮੁਕੰਮਲ ਹੋ ਚੁੱਕਾ ਹੈ। ਇਸ ਤਹਿਤ SASCI ਯੋਜਨਾ ਤਹਿਤ 32 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਪ੍ਰੋਤਸ਼ਾਹਨ ਦੇ ਤੌਰ ’ਤੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਏ ਹਨ।

ਇਸ ਸਾਰੀਆਂ ਪਹਿਲਕਦਮੀਆਂ ਨਾਲ, ਪੰਜਾਬ “ਰੰਗਲਾ ਪੰਜਾਬ” ਤੋਂ “ਸਾਫ਼-ਸੁਥਰਾ ਪੰਜਾਬ” ਬਣਨ ਵੱਲ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਦਮ ਚੁੱਕ ਰਿਹਾ ਹੈ।